Ceny transferowe nadal stanowią zagadkę dla wielu właścicieli firm – w dalszej konsekwencji taka ignorancja może mieć jednak przykre skutki. Poniższy krótki poradnik przedstawia najistotniejsze informacje na temat cen transferowych, obowiązku dokumentacyjnego oraz wyjaśnia, jakie kary mogą być związane z jego zaniechaniem.
Ceny transferowe – definicja
Jak zdefiniować ceny transferowe? Podlegają one uprzednim ustaleniom między podmiotami połączonymi z uwagi na sprzedawane dobra czy usługi. Zgodnie z wytycznymi określonymi przez OECD ceny transferowe stanowią przykład cen, w ramach których podmiot dokonuje przekazania towarów czy dóbr niematerialnych.
Można także uwzględnić tutaj umowy, które zostały wcześniej zawarte z tym samym kooperantem, a jej przedmiotem są dobra czy usługi objęte jednakową ceną.
Ceny transferowe mogą być niekiedy wykorzystywane do przesuwania dochodu w obrębie grupy kapitałowej między kilkoma krajami. Dotyczy to również państw o niższym poziomie opodatkowania. W konsekwencji dochód może nie być opodatkowany tam, gdzie go wygenerowano. I tutaj pojawia się wyjaśnienie tłumaczące fakt, dlaczego niezbędne było uwzględnienie w ustawach mechanizmów podatkowych, które będą w stanie opisać opodatkowanie dochodu a także ceny transferowe. Z założenia miało to służyć zapobieganiu nadmiernego stosowania cen transferowych do przesuwania dochodu między uczestnikami, które partycypują w tym procesie.
Wytyczne OECD
Regulacje OECD precyzyjnie określają ceny transferowe. Wszystkie kraje członkowskie OECD respektują te wytyczne. Co więcej – mogą one stanowić jeden z filarów porządku prawnego, który obowiązuje w danym kraju lub stanowić podstawę do zbudowania regulacji podatkowych w danym kraju w zakresie cen transferowych.
Rok 1995 był przełomowy – wówczas po raz pierwszy ogłoszono wytyczne OECD, a na przestrzeni kolejnych lat następowały aktualizacje.
Jakie są kary za brak dokumentacji cen transferowych i jak ich uniknąć? Konsekwencje
Dokumentacja dotycząca cen transferowych powinna być prowadzona przez wykwalifikowanych specjalistów, którzy mogą wykazać się odpowiednim doświadczeniem w prowadzeniu takiej dokumentacji. Nasza Kancelaria Prawna może zapewnić tutaj obsługę od A do Z.
W przypadku przedsiębiorców, którzy zdecydują się na samodzielne zaopiekowanie się tą dokumentacją a popełnią przy tym błąd – wówczas mogą liczyć się z wysokimi karami o charakterze skarbowym i karnym.
Oto charakterystyka konsekwencji, jakie mogą się pojawić w przypadku nieprawidłowego wypełnienia dokumentów:
- Sankcje podatkowe wynoszące 50% różnicy między dochodem, który jest zadeklarowany przez firmę, a tym, który został wykazany przez kontrolę skarbową. Art. 19 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 30d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazują sankcje podatkowe.
- Sankcje karne dotyczą od 1 do 8% przychodów, które zostały uzyskane w minionym roku. W sytuacji, kiedy ten przychód nie przekroczył 1 mln zł – wówczas dotyczy tych wydatków, które zostały poniesione w roku, który poprzedzał wyrok.
- Sankcje karno-skarbowe – wysokość kary może wynosić nawet 120 stawek dziennych w przypadku niedostarczenia kompletnej dokumentacji w ciągu 7 dni od chwili żądania. W praktyce wysokość takiej kary może oscylować między 560 000 a 2 688 000 zł. W wyjątkowo drastycznym scenariuszu może nawet dojść do pozbawienia wolności czy nałożenia kary wynoszącej 720 stawek dziennych.
Podmioty powiązane
Podmioty, między którymi można wyróżnić różnorakie relacje, np.: osobowe, kontrolne, zarządcze, mogą przyczyniać się do tego, że szczegółowe warunki poszczególnych transakcji między podmiotami mogą być odmienne od propozycji, które pojawiłyby się w przypadku kooperacji z niepowiązanymi podmiotami.
Przedsiębiorcy, którzy nie są ze sobą powiązani dążą do tego, aby zwiększać zyski i redukować straty. Z kolei w przypadku powiązanych ze sobą przedsiębiorców może dochodzić do chęci spełnienia innego scenariusza, np. maksymalizacji zysków całej grupy kapitałowej, a niekoniecznie każdego z osobna.
Można wskazać trzy rodzaje powiązań między podmiotami:
- rodzinne,
- kapitałowe,
- osobowe.
Powiązania rodzinne następują wówczas, gdy osoby spokrewnione lub spowinowacone pełnią ważne funkcje lub mają udziały w tych podmiotach, które przeprowadzają pomiędzy sobą transakcję.
Jeżeli co najmniej jeden spośród nabywców posiada minimum pięć procent praw głosu w tym podmiocie, w którym przeprowadzana jest transakcja – wówczas określamy to jako powiązania kapitałowe. Pojawiają się one wówczas, gdy jeden z tych podmiotów ma minimum pięć procent udziałów w kapitale tego drugiego – to jednak nie koniec możliwości.
Kolejny scenariusz mówi o tym, że z powiązaniami kapitałowymi mamy do czynienia wówczas, gdy wszystkie spółki macierzyste oraz krajowe są powiązane z zagranicznymi spółkami-córkami. Często stosowaną praktyką w ramach tych powiązań jest to, że nie wskazują one na generowanie dochodów pomiędzy nimi, albo są rejestrowane w kwocie niższej, niż ma to miejsce w rzeczywistości.
Ostatni rodzaj dotyczy powiązań osobowych – ma on miejsce w wówczas, gdy dana osoba w tym samym czasie sprawuje funkcję członka zarządu czy rady nadzorczej w obu stronach przeprowadzanej transakcji. Z powiązaniami osobowymi mamy również do czynienia w przypadku stanowisk innych niż kierownicze w sytuacji, gdy właściciel danego podmiotu może wykazać się faktem posiadania co najmniej pięciu procent udziałów w drugim podmiocie.
Co to jest obowiązek dokumentacyjny?
Konieczność przygotowania dokumentacji podatkowej, która jest związana z cenami transferowymi wynika z artykułu 9a ust. 2-3c ustawy o podatku dochodowym od osób prywatnych oraz art. 25a ust. 2-3 c dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.
Kiedy pojawia się konieczność przygotowania dokumentacji? Poniżej prezentujemy progi kwotowe, po przekroczeniu których pojawia się obowiązek sporządzenia takiej dokumentacji.
- 20 tys. euro – dotyczy to transakcji z podmiotami, które znajdują się w tzw. rajach podatkowych,
- 30 tys. euro – w przypadku wykonania usług lub sprzedaży czy dystrybucji wartości niematerialnej czy prawnej,
- 50 tys. euro – we wszystkich innych przypadkach,
- 100 tys. euro – gdy wysokość transakcji wyniosła max. 20% kapitału zakładowego choćby u jednej ze stron,
Zasada ceny rynkowej
Zasada ceny rynkowej wskazuje obowiązek określony w ramach ustaw podatkowych. Celem jest to, by rozliczenia między podmiotami powiązanymi korespondowały z warunkami rynkowymi. Z kolei jeśli organy podatkowe uzgodnią, że ustalone ceny transferowe odbiegają od standardów rynkowych, a w konsekwencji do obniżenia dochodu do opodatkowania – wówczas organ podatkowy ma możliwość określenia tego dochodu (czy straty), jaka nastąpiłaby w przypadku transakcji między podmiotami niepowiązanymi.
Zasada ceny rynkowej to główny obowiązujący standard w przypadku oceny rozliczeń między podmiotami, które nie są ze sobą powiązane.
Zawdzięczamy to Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Opracowana zasada pełnej konkurencji stanowi wzór w przypadku kolejnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Ceny transferowe a podatki
Określenie właściwej polityki cen transferowych może mieć niemały wpływ na zobowiązania podatku dochodowego firm, zwłaszcza wówczas, gdy członkowie tych grup reprezentują odmienne systemy podatkowe.
W celu redukcji szans na przerzucanie dochodów z uwzględnieniem cen transferowych – kraje, które narzucają wysokie zobowiązania podatkowe wprowadzają regulacje dotyczące doprecyzowania cen transferowych, które będą zgodne z cenami rynkowymi. Zdecydowana większość państw, która respektuje OECD jest zobligowana do opracowania dokumentacji, która wykaże zgodność cen transferowych z tymi, które aktualnie obowiązują na rynku.
Zadaniem cen transferowych jest wykluczenie lub zredukowanie ryzyka podatkowego, które dotyczy transakcji między podmiotami, które są ze sobą powiązane.
Nasza Kancelaria Prawna oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie dokumentacji cen transferowych. Przekłada się to na ograniczenie ryzyka podatkowego, które może pojawić się w przypadku przeprowadzania transakcji między powiązanymi podmiotami. W zakres naszych usług wchodzi także optymalizacja zobowiązań podatkowych, które również wynikają z transakcji, które łączą powiązane podmioty.