Śmierć bliskiej osoby

Śmierć bliskiej osoby może wydarzyć się na skutek wielu okoliczności – choroby, wypadku komunikacyjnego, nieszczęśliwego zdarzenia czy wykonywania czynności pracowniczych. Bez względu na jego przyczyny, taki wypadek śmiertelny jest zawsze wielką tragedią, która odciska swoje piętno na rodzinie i przyjaciołach zmarłej osoby. Najgorsza jest strata fizyczna i emocjonalna – w takiej sytuacji niezwykle trudno pogodzić się z odejściem kogoś bliskiego. Jednak to nie wszystko. Innym wymiarem śmierci bliskiej osoby jest często strata materialna – zwłaszcza wtedy, gdy osoba zmarła była podstawowym (a w niektórych przypadkach jedynym) żywicielem rodziny. Na szczęście osoby przeżywające taki dramat nie są pozbawione szans na pomoc. Bliscy pogrążeni w żałobie mogą ubiegać się odszkodowanie bądź zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby.

Czy warto ubiegać się o odszkodowanie?

Wiele osób, których dotyka śmierć kogoś z rodziny zadaje sobie pytanie – czy warto ubiegać się o odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby? Przecież żadne pieniądze – nawet te najwyższe – nie zmniejszą bólu i nie zrekompensują dojmującego poczucia straty. Jednakże warto spojrzeć na tą kwestię z nieco innej strony – pieniądze z odszkodowania mogą przyczynić się do godnego życia. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy zmarła osoba wnosiła największy wkład w domowy budżet. Nie do rzadkości należą sytuacje, w których po śmierci kogoś bliskiego rodzina w sposób znaczący obniża poziom swojego życia. Rodzinne oszczędności często są przeznaczane na leczenie (gdy osoba zmarła chorowała przed śmiercią), pochówek czy pomoc psychologa dla pozostałych członków rodziny (co czasami jest jedyną skuteczną metodą na uporanie się z traumą i rozpoczęcie normalnego życia). Pieniądze z odszkodowania mogą to zmienić. Takie wsparcie finansowe przynajmniej po części pozwoli odnaleźć się w tej nowej (i jakże trudnej) sytuacji.

Kto i kiedy może ubiegać się o odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby?

Odszkodowanie za śmierć bliskiego przysługuje każdemu, kto taką osobę stracił. W zdecydowanej większości przypadków zgłaszają się po nie najbliżsi – małżonkowie, dzieci, rodzeństwo bądź rodzice. Jednak warto tu podkreślić, iż może ono przysługiwać także dalszej rodzinie (między innymi krewnym, kuzynom bądź wnukom), a nawet osobom niespokrewnionym, połączonym ze zmarłym silną więzią emocjonalną. Jednocześnie warto tu wspomnieć o terminie ubiegania się o odszkodowanie – można to uczynić w okresie do 20 lat po śmierci bliskiego. Nie bez znaczenia są także kwoty takich odszkodowań, którą mogą wahać się od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Co przysługuje z tytułu odszkodowania za śmierć bliskiej osoby?

Zasady przyznawania świadczeń po śmierci bliskiej osoby reguluje Kodek cywilny. W ramach obowiązujących przepisów bliski osoby zmarłej może ubiegać się o kilka rodzajów rekompensaty. Wśród najważniejszych należy wymienić:

• zwrot kosztów pochówku oraz wszelkich wydatków związanych ze śmiercią bliskiej osoby (jest to świadczenie wypłacane jednorazowo, które rekompensuje wydatki – na przykład te związane z organizacją pogrzebu, zakupem odzieży żałobnej, organizacją poczęstunku po pochówku czy zakupem i postawieniem pomnika),
• zwrot kosztów leczenia poniesionych przed śmiercią bliskiej osoby (które często są bardzo wysokie),
• rekompensata z tytułu pogorszenia się warunków życiowych.

To ostatnie świadczenie jest bardzo szczególne – rekompensuje obecne i przyszłe straty (zarówno te materialne, jak i niematerialne), jakie doznają bądź mogą doznać bliscy osoby zmarłej. Wysokość tego odszkodowania może być bardzo różna, a określając jego wysokość bierze się pod uwagę wkład materialny, jaki zmarły wnosił lub miał wnosić do domowego budżetu (na przykład comiesięczna pensja) oraz wkład niematerialny (między innymi zajmowanie się domem, wychowywanie dzieci czy opieka nad chorym członkiem rodziny). Wypadkowa tych dwóch składników wpływa na wysokość rekompensaty.

Zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby

Szczególnym rodzajem rekompensaty finansowej jest zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby. Co warte podkreślenia – zadośćuczynienie to nie to samo co odszkodowanie. Zadośćuczynienie to świadczenie wypłacane jednorazowo, którego podstawowym celem jest zrekompensowanie krzywdy moralnej. Ten rodzaj świadczenia wypłacany jest za ból, cierpienie, poczucie straty, nadszarpnięcie prawa do miłości, osamotnienie, utratę więzi emocjonalnej czy problemy emocjonalne i psychiczne związane ze śmiercią bliskiego. Wysokość zadośćuczynienia jest uzależniona od stopnia relacji i więzi łączących zmarłego z osobą ubiegającą się o zadośćuczynienie. W większości przypadków jest tak, iż im silniejsza więź emocjonalna (najczęściej związana z bliskim stopniem pokrewieństwa), tym kwota zadośćuczynienia może być wyższa.

Renta

Ostatnim typem odszkodowania za śmierć bliskiej osoby jest renta. Jest to świadczenie dodatkowe, które może być wypłacone jednorazowo lub w miesięcznych ratach (w zależności od indywidualnych ustaleń). Rekompensata pieniężna w postaci renty może być wypłacana osobom, wobec których zmarły posiadał obowiązek alimentacyjny bądź tym, którym zmarły regularnie dostarczał środki do życia. Tego typu renta jest wypłacana niezależnie od świadczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, innych świadczeń bądź jednorazowego odszkodowania. Na jej wysokość mają wpływ dochody osoby zmarłej oraz ta ich część, która była przeznaczana na rzecz rodziny bądź osób bliskich.

Odszkodowanie, zadośćuczynienie bądź renta to trzy rodzaje rekompensat finansowych, które przysługują po śmierci najbliższych. I chociaż żadne z nich nie zmniejszy poczucia krzywdy, straty i osamotnienia, to jednak nie warto z nich rezygnować. Jednocześnie warto skorzystać z usług profesjonalnych prawników, którzy pomogą załatwić wszelkie formalności i wynegocjują jak najlepsze warunki finansowe. Środki pieniężne uzyskane w ten sposób mogą być bardzo przydatne w dochodzeniu do normalności po traumie, jaką jest śmierć bliskiej osoby.