Możliwe są trzy decyzje, jakie może podjąć spadkobierca odnośnie spadku:
- przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi czyli przyjęcie proste
- przyjęcie spadku z ograniczeniem tej odpowiedzialności czyli przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
- odrzucenie spadku
Proste przyjęcie spadku albo przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza można nastąpić przez złożenie oświadczenia przed notariuszem albo w sądzie rejonowym, pod który osoba składając oświadczenie podlega ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu. Oświadczenie z załącznikami jest przez nich niezwłocznie wysyłane do sądu spadku. W toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku takie oświadczenia mogą zostać złożone w sądzie.
Obowiązkowym elementem oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza są podstawowe dane, a oprócz nich wyszczególnienie wszystkich osób należących do grona spadkobierców ustawowych znanych osobie składającej oświadczenie. Osoba ta powinna również podać posiadane informacje o wszelkich istniejących testamentach osoby zmarłej, o ich treści i miejscu przechowywania, nawet jeśli składający oświadczenie uważa je za nieważne.
Przyjęcie spadku rodzi określone skutki prawne. Należy do nich połączenie posiadanego wcześniej majątku spadkobiercy z masą spadkową, a w efekcie także odpowiedzialność za ewentualne długi, jednak do różnej wysokości.
W pierwszej opcji, to jest w przypadku prostego przyjęcia spadku, spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe całym swoim majątkiem.
W drugiej opcji, czyli w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca odpowiada za te długi do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. Postępowanie rozpoznawcze nie obejmuje badania czy długi spadkowe przekraczają stan czynny spadku w sytuacji przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. O fakcie przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, także w dalszej kolejności. W przypadku odrzucenia spadku spadkobiercę wyłącza się od dziedziczenia, tak jakby nie dożył chwili jego otwarcia, co wpływa na ustalenie kręgu osób powołanych do dziedziczenia.