Sądowe zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego regulowane jest przepisami artykułów 213-218 Kodeksu cywilnego. Wymienione w nich ograniczenia nie dotyczą umownego zniesienia własności, ponieważ przy umownym zniesieniu współwłasności podział gospodarstwa nie podlega jakimkolwiek ograniczeniom. Ustanowione ograniczenia odnoszą się do współwłasności całej masy majątkowej jaką stanowi gospodarstwo rolne. Jego definicja podana jest w artykule 553 Kodeksu cywilnego, który mówi, że „za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego”.
Artykuł 213 Kodeksu cywilnego nie dopuszcza podziału gospodarstwa rolnego jeśli stoi on w sprzeczności z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej. Przy badaniu reguły sprzeczności należy brać pod uwagę konkretne przeznaczone do podziału gospodarstwo rolne. Jeśli wystąpi przesłanka negatywna o sprzeczności z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, to sąd przyzna gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy inni współwłaściciele. Przyznanie dotyczy nieruchomości rolnych, innych składników rzeczowych wchodzących w skład gospodarstwa oraz przynależnych do niego praw majątkowych.
W przypadku braku zgody wszystkich współwłaścicieli gospodarstwa rolnego, zgodnie z artykułem 214 Kodeksu cywilnego, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela. W sytuacji, gdy takie warunki spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, to sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia. Z kolei sprzedaż gospodarstwa rolnego następuje na wniosek wszystkich współwłaścicieli lub w przypadku, gdy ma miejsce brak wyrażenia zgody przez któregokolwiek ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.
Artykuł 216 dotyczy wysokości przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego, które są ustalane stosownie do ich zgodnego porozumienia. Brak porozumienia współwłaścicieli w tej kwestii może skutkować obniżeniem przysługującej spłaty. Przy obniżeniu poziomu spłaty brana jest pod uwagę sytuacja osobistą i majątkowa współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania, a także czynniki związane z samym gospodarstwem rolnym, takie jak jego typ, wielkość i stan, w jakim się znajduje. Warto wiedzieć, że spłaty mogą zostać rozłożone na raty.
Artykuł 217 Kodeksu cywilnego reguluje obowiązki wynikające ze zbycia gospodarstwa rolnego przed upływem pięciu lat od momentu zniesienia jego współwłasności. Osoba, która w wyniku zniesienia współwłasności otrzymała gospodarstwo rolne i sprzedała wchodzące w jego skład nieruchomości przed upływem pięciu lat, jest zobowiązana do spłaty współwłaścicielom, którym przypadły spłaty niższe od należnych – proporcjonalnie do wielkości ich udziałów, korzyści uzyskanych z obniżenia spłat. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zbycie miało zapewnić racjonalne prowadzenie gospodarstwa.
Ponadto zgodnie z przepisami artykułu 218 Kodeksu cywilnego, ci z współwłaścicieli, którzy do momentu zniesienia współwłasności zamieszkiwali w gospodarstwie rolnym a nie dostali gospodarstwa lub jego części, mają prawo do pozostania w nim przez okres pięciu lat od tego momentu. Dodatkowo, gdy w chwili znoszenia współwłasności są małoletni, to mogą pozostać w gospodarstwie nie dłużej niż pięć lat od osiągnięcia pełnoletności. Ograniczenie czasowe nie dotyczy współwłaścicieli trwale niezdolnych do pracy.